ಗದ್ಯ ಪಾಠ: ಶಬರಿ
ಕೃತಿಕಾರರು: ಪು.ತಿ. ನರಸಿಂಹಾಚಾರ್
ಅ) ಒಂದು ವಾಕ್ಯದಲ್ಲಿ ಉತ್ತರಿಸಿ
ಉತ್ತರ: ಶ್ರೀರಾಮನ ತಂದೆಯ ಹೆಸರು ದಶರಥ ಮಹಾರಾಜ.
ಉತ್ತರ: ಶ್ರೀರಾಮನಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿಸಲು ಶಬರಿಯು ಕಾಡಿನ ಸವಿಯಾದ ಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು, ಗೆಡ್ಡೆಗೆಣಸುಗಳನ್ನು ಹಾಗೂ ಜೇನುತುಪ್ಪವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದಳು.
ಉತ್ತರ: ಮತಂಗಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ವಾಸವಿದ್ದ ತಪಸ್ವಿನಿ ಶಬರಿ.
ಉತ್ತರ: ರಾಮಲಕ್ಷ್ಮಣರಿಗೆ ಮತಂಗಾಶ್ರಮಕ್ಕೆ ಹೋಗಲು ಸೂಚಿಸಿದವರು ಕಬಂಧ (ದನು).
ಉತ್ತರ: 'ಶಬರಿ' ಗೀತನಾಟಕದ ಕರ್ತೃ ಪು.ತಿ. ನರಸಿಂಹಾಚಾರ್.
ಆ) ಮೂರು-ನಾಲ್ಕು ವಾಕ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಉತ್ತರಿಸಿ
ಉತ್ತರ: ರಾಮನು ಗಿರಿವನವನ್ನು ಉದ್ದೇಶಿಸಿ, ತನ್ನ ಪ್ರಿಯ ಪತ್ನಿ ಸೀತೆಯು ಎಲ್ಲಿರುವಳೆಂದು ತನಗೆ ದಾರಿ ತೋರಿಸಿ ಎಂದು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸಿದನು. ವನಲಕ್ಷ್ಮಿಯೇ ಸೀತೆಯನ್ನು ರಕ್ಷಿಸು ಎಂದು ಬೇಡಿಕೊಂಡನು.
ಉತ್ತರ: ಲಕ್ಷ್ಮಣನು ರಾಮನಿಗೆ ಧೈರ್ಯ ತುಂಬುತ್ತಾ, "ಅಣ್ಣಾ, ಈ ರೀತಿ ದುಃಖಿಸಬೇಡ, ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ನಿನಗೆ ಸೀತೆಯ ಸುಳಿವು ಸಿಗುವುದು. ಪಂಪಾಸರೋವರದ ಹತ್ತಿರವಿರುವ ಮತಂಗಾಶ್ರಮಕ್ಕೆ ಹೋಗೋಣ, ಅಲ್ಲಿ ನಿನಗೆ ನೆಮ್ಮದಿ ಸಿಗುವುದು" ಎಂದು ಸಮಾಧಾನಪಡಿಸಿದನು.
ಉತ್ತರ: ಶಬರಿಯು ತನ್ನ ಗುರುಗಳಾದ ಮತಂಗ ಮಹರ್ಷಿಗಳ ಮಾತಿನಂತೆ ರಾಮನು ಬರುವನೆಂದು ದಾರಿಯುದ್ದಕ್ಕೂ ಹೂವುಗಳನ್ನು ಹರಡಿದ್ದಳು. ದಿನವೂ ಹೊಸದಾಗಿ ಸಿಹಿಯಾದ ಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಆರಿಸಿ ತಂದು ಇಟ್ಟಿದ್ದಳು. ತನ್ನ ಆಶ್ರಮವನ್ನು ಶುಚಿಗೊಳಿಸಿ ದೀಪ ಹಚ್ಚಿ ಕಾಯುತ್ತಿದ್ದಳು.
ಉತ್ತರ: ರಾಮಲಕ್ಷ್ಮಣರು ಬರುತ್ತಲೇ ಶಬರಿಯು ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ಅವರ ಪಾದಗಳಿಗೆ ಎರಗಿ ಆಶ್ರಮದ ಒಳಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದಳು. ಮಣ್ಣಿನ ಪಾತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ನೀರು ನೀಡಿ ಕಾಲು ತೊಳೆದು, ತಾನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿಟ್ಟಿದ್ದ ಸವಿಯಾದ ಕಾಡಿನ ಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ ಅವರಿಗೆ ನೀಡಿದಳು.
ಉತ್ತರ: ಶಬರಿಯ ನಿಷ್ಕಲ್ಮಶ ಭಕ್ತಿಯನ್ನು ಕಂಡು ರಾಮನು ಪ್ರಸನ್ನನಾದನು. "ತಾಯಿ, ನಿನ್ನ ಆತಿಥ್ಯವು ನಮಗೆ ತೃಪ್ತಿ ತಂದಿದೆ, ನಿನ್ನ ಭಕ್ತಿಯು ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡದು" ಎಂದು ಪ್ರಶಂಸಿಸಿ ಅವಳನ್ನು ಹರಸಿದರು.
ಇ) ಎಂಟು-ಹತ್ತು ವಾಕ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಉತ್ತರಿಸಿ
ಉತ್ತರ: ಶಬರಿಯು ತನ್ನ ಜೀವಮಾನವಿಡೀ ಶ್ರೀರಾಮನ ದರ್ಶನಕ್ಕಾಗಿ ಕಾಯುತ್ತಿದ್ದವಳು. ತನ್ನ ಗುರುಗಳು ಹೇಳಿದ ಮಾತು ಸುಳ್ಳಾಗದು ಎಂಬ ಅಚಲ ನಂಬಿಕೆಯಿಂದ ವೃದ್ಧಾಪ್ಯದಲ್ಲೂ ರಾಮನಿಗಾಗಿ ಕಾಡಿನ ಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಆರಿಸಿ ಕಾಯುತ್ತಿದ್ದಳು. ಯಾವಾಗ ರಾಮನು ತನ್ನ ಆಶ್ರಮಕ್ಕೆ ಬಂದನೋ ಅಂದು ಅವಳ ದೀರ್ಘಕಾಲದ ಕಾಯುವಿಕೆ ಅಂತ್ಯವಾಯಿತು. ಅಂತರಾತ್ಮದಲ್ಲಿ ಅಡಗಿದ್ದ ಭಕ್ತಿಯ ದಾಹ ತೀರಿತು. ತನ್ನ ಜೀವನ ಸಾರ್ಥಕವಾಯಿತೆಂದು ಭಾವಿಸಿದಾಗ ಅವಳ ಎಲ್ಲ ಚಿಂತೆಗಳೂ ಮಂಜಿನಂತೆ ಕರಗಿಹೋದವು ಎಂಬುದು ಇಲ್ಲಿನ ಸ್ವಾರಸ್ಯ.
ಉತ್ತರ: ಶಬರಿಗೆ ರಾಮನು ಬಂದ ಸುದ್ದಿ ತಿಳಿದಾಗ ಅವಳ ಸಂತೋಷಕ್ಕೆ ಪಾರವೇ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಇದನ್ನು ಮೇಳದವರು ಅತ್ಯಂತ ಸುಂದರವಾಗಿ ವರ್ಣಿಸುತ್ತಾರೆ. ಶಬರಿಯು ಹಣ್ಣಿನ ಬುಟ್ಟಿಯನ್ನು ಹಿಡಿದು ಸಡಗರದಿಂದ ಓಡಾಡುವ ರೀತಿ, ಅವಳ ಕಣ್ಣುಗಳಲ್ಲಿ ಹೊಳೆಯುವ ಆನಂದದ ಮಿಂಚು, "ಬಂದರು ರಾಮರು ಬಂದರು" ಎಂದು ಹರ್ಷೋದ್ಗಾರ ಮಾಡುವ ಪರಿಯನ್ನು ಕವಿಗಳು ಮನೋಜ್ಞವಾಗಿ ಬಣ್ಣಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮೇಳದ ಹಾಡು ಶಬರಿಯ ಭಕ್ತಿಯ ಪರಕಾಷ್ಠೆಯನ್ನು ಮತ್ತು ಅವಳು ಅನುಭವಿಸಿದ ಪರಮಾನಂದವನ್ನು ಪ್ರೇಕ್ಷಕರ ಕಣ್ಣಿಗೆ ಕಟ್ಟುವಂತೆ ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ.
ಉತ್ತರ: ಶಬರಿಯು ತನ್ನ ಗುರುಗಳ ಮಾತಿನ ಮೇಲೆ ಇಟ್ಟಿದ್ದ ಅಚಲ ವಿಶ್ವಾಸವೇ ಅವಳನ್ನು ಕಾಪಾಡಿತು. ಅದೆಷ್ಟೋ ವರ್ಷಗಳು ಕಳೆದರೂ, ತನ್ನ ವಯಸ್ಸು ಹೆಚ್ಚಾದರೂ ರಾಮನು ಖಂಡಿತ ಬಂದೇ ಬರುವನೆಂಬ ನಂಬಿಕೆಯನ್ನು ಅವಳು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳಲಿಲ್ಲ. ಆ ನಂಬಿಕೆಯೇ ಅವಳಿಗೆ ನಿತ್ಯವೂ ಹೊಸ ಉತ್ಸಾಹ ನೀಡುತ್ತಿತ್ತು. ಅಂತಿಮವಾಗಿ ರಾಮನು ಬಂದು ಅವಳ ಆತಿಥ್ಯ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದಾಗ "ನಂಬಿ ಕೆಟ್ಟವರಿಲ್ಲ" ಎಂಬ ಗಾದೆ ಮಾತು ಅವಳ ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ಅಕ್ಷರಶಃ ಸತ್ಯವಾಯಿತು. ಭಗವಂತನು ಭಕ್ತನ ನಿಷ್ಕಲ್ಮಶ ನಂಬಿಕೆಗೆ ಸದಾ ಒಲಿಯುವನು ಎಂಬ ತತ್ವ ಇಲ್ಲಿ ಸಾಬೀತಾಗಿದೆ.
ಈ) ಸಂದರ್ಭಸಹಿತ ಸ್ವಾರಸ್ಯ ವಿವರಿಸಿ
ಉತ್ತರ: ಆಶ್ರಮದ ಕಡೆಗೆ ಪರವಶಳಾಗಿ ಓಡಿ ಬರುತ್ತಿರುವ ಶಬರಿಯನ್ನು ಕಂಡು ರಾಮ ಅಥವಾ ಲಕ್ಷ್ಮಣರು ಆಶ್ಚರ್ಯದಿಂದ ನುಡಿದ ಮಾತಿದು. ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ಮರುಳಾದ ಶಬರಿಯ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಇದು ಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ.
ಉತ್ತರ: ಶಬರಿಯು ರಾಮನಿಗೆ ಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಅರ್ಪಿಸುವಾಗ, ತನ್ನ ಈ ಅಲ್ಪ ಕಾಣಿಕೆ ರಾಮನಿಗೆ ಸಾಲದು ಎಂಬ ವಿನಮ್ರ ಭಾವನೆಯಿಂದ ನಾಚಿಕೆಯಿಂದ ಈ ಮಾತನ್ನು ಹೇಳುತ್ತಾಳೆ.
ಉತ್ತರ: ರಾಮಲಕ್ಷ್ಮಣರು ಶಬರಿಯ ಆಶ್ರಮಕ್ಕೆ ಬಂದಾಗ, ದಾರಿಹೋಕರಾದ ತಮಗೆ ಅಲ್ಲಿ ಆಶ್ರಯ ಸಿಗುವುದೇ ಎಂದು ವಿನಯದಿಂದ ಕೇಳುವ ಸಂದರ್ಭದ ಮಾತಿದು.
ಉತ್ತರ: ರಾಮನ ಸೌಂದರ್ಯವನ್ನು ಕಂಡು ಬೆರಗಾದ ಶಬರಿಯು, ಅವನ ಮಾತುಗಳೂ ಕೂಡ ಅಷ್ಟೇ ಮಧುರವಾಗಿವೆ ಎಂದು ಆನಂದಪರವಶಳಾಗಿ ಹೇಳುವ ಮಾತಿದು.
ಉತ್ತರ: ಬೆಳಕನ್ನು ಬಯಸುವವರು ಬತ್ತಿ ಕಪ್ಪಾಗುವುದನ್ನು ನೋಡುವುದಿಲ್ಲ. ಹಾಗೆಯೇ ಭಗವಂತನ ದರ್ಶನ ಬಯಸುವವರು ತಮ್ಮ ಕಷ್ಟಗಳನ್ನು ಲೆಕ್ಕಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬ ಉದಾತ್ತ ತತ್ವದ ಸ್ವಾರಸ್ಯ ಇಲ್ಲಿದೆ.
ಉ) ಹೊಂದಿಸಿ ಬರೆಯಿರಿ
| ೧. ಮತಂಗ | ಆಶ್ರಮ |
| ೨. ಪು.ತಿ.ನ. | ಮೇಲುಕೋಟೆ |
| ೩. ದಶರಥ | ರಾಮ |
| ೪. ಚಿತ್ರಕೂಟ | ಪರ್ವತ |
| ೫. ಭೂಮಿಜಾತೆ | ಸೀತೆ |
ಊ) ಗಾದೆಗಳ ಅರ್ಥ ವಿವರಿಸಿ
ಅರ್ಥ: ಜೀವನದಲ್ಲಿ ತಾಳ್ಮೆ ಅಥವಾ ಸಮಾಧಾನ ಹೊಂದಿದವರು ಎಂತಹ ಕಷ್ಟದ ಕಾಲದಲ್ಲೂ ಸುಖವಾಗಿ ಬಾಳಬಲ್ಲರು. ಅವಸರದಿಂದ ಕಾರ್ಯ ಕೆಡುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ನಿಧಾನವಾಗಿ ಯೋಚಿಸಿ ತಾಳ್ಮೆಯಿಂದ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರೆ ಯಶಸ್ಸು ಖಂಡಿತ ಸಿಗುತ್ತದೆ ಎಂಬುದು ಇದರ ಅರ್ಥ.
ಅರ್ಥ: ಒಂದು ಕೆಲಸವನ್ನು ಮಾಡಬೇಕೆಂಬ ಛಲ ಅಥವಾ ದೃಢವಾದ ಮನಸ್ಸು ನಮಗಿದ್ದರೆ, ಅದನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಸಾವಿರ ದಾರಿಗಳು ಗೋಚರಿಸುತ್ತವೆ. ಅಡೆತಡೆಗಳು ಎದುರಾದರೂ ನಮ್ಮ ಇಚ್ಛಾಶಕ್ತಿ ಬಲವಾಗಿದ್ದರೆ ಗುರಿ ತಲುಪಲು ಸಾಧ್ಯ ಎಂಬುದು ಇದರ ಅರ್ಥ.